ROZWÓJ OSOBISTY

Muzykoterapia – lekarstwo dla ciała i duszy człowieka

Brak komentarzy do Muzykoterapia – lekarstwo dla ciała i duszy człowieka



Autor: Regina Kusak

Muzykoterapia – lekarstwo dla ciała i duszy człowieka


Niemal od zawsze muzyka odgrywała ogromną rolę w życiu człowieka i najczęściej była kojarzona z pięknem. W czasach plemiennych, szaman tańczył i śpiewał w czasie wykonywanych przez siebie rytuałów leczniczych. Niejednokrotnie odbywało się to przy ogniu, który także wydawał dźwięki. Obecnie muzykoterapia jest dziedziną opartą na podstawach naukowych, w której w procesie kształcenia ekspert (czyli muzyk) musi przyswoić wiedzę z zakresu wielu dyscyplin naukowych takich jak: psychologia, medycyna, pedagogika, psychoterapia, plastyka i inne. Podstawowym środkiem oddziaływania w muzykoterapii jest dźwięk, czyli muzyka, która jest katalizatorem i wyzwalaczem przeżyć oraz emocji. 


Bardzo często zajęcia z muzykoterapią są wykorzystywane w szkole  w oparciu o obserwacje środowiska szkolnego. Nauczyciel muzyki, zauważając potrzebę wyciszenia dzieci, uspokojenia ich i uświadomienia im właściwości zalet muzyki, prowadzi zajęcia z muzyki, które nie tylko działają relaksującego na dziecko, ale pobudzają jego zmysł słuchu i uczucia do działania. Muzyka bowiem zaspokaja potrzebę przeżyć estetycznych i jest przyczyną bezinteresownych wzruszeń. Doznania estetyczne są elementem zmniejszającym napięcie i lęk, co jest niezwykle ważne w rozwoju dziecka. Od dawna istnieje pogląd, iż muzyka ma ogromny wpływ na sfery emocjonalne  i fizyczne, czyli organizm i psychikę człowieka. Zajęcia z muzykoterapii realizowane są w pięciu etapach: 

– odreagowania – muzyka oddziałuje głównie na sferę osobowości człowieka oraz może zmieniać stan aktywności systemu nerwowego i wywołać określone zmiany w czynnościach całego organizmu;
– zrytmizowania –  odreagowanie – klaskanie, tupanie, podskoki, gesty, krzyk;
– uwrażliwienia – klaskanie, wykonywanie rytmicznych ruchów ciałem, maszerowanie;
– relaksacji – ćwiczenia oddechowe w pozycji siedzącej bądź leżącej;
– aktywizacji – łagodnej i dynamicznej, a polegającej na ćwiczeniach w pozycji leżącej, następnie przechodząc do pozycji siedzącej.

Takie zajęcia przygotowują dziecko do świadomego odbioru, czyli korzystania z dorobku rodzimej i światowej muzyki klasycznej, do uczestnictwa w życiu muzycznym kraju, a także świata. Najczęściej są one realizowane poprzez następujące formy aktywności: 

– śpiewanie, 

– grę na instrumentach muzycznych, 

– ruch przy muzyce, 

– tworzenie muzyki.

Muzykoterapia  ma wpływ na samopoczucie człowieka, napięcie mięśni, układ krążenia, układ oddechowy i pokarmowy. Stosowana jest w leczeniu nerwic, zapobiega atakom paniki oraz zaburzeniom psychosomatycznym i schorzeniom psychicznym. Ponadto wywiera pozytywny wpływ na psychikę, zmniejsza depresję, lęk, poprawia samoocenę, pomaga również osobom cierpiącym na bezsenność. Leczenie muzyką może uzupełniać fizjoterapię, kinezyterapię oraz  rekreację.

Leczenie muzyką stosowane jest najczęściej w lecznictwie psychiatrycznym, a ćwiczenia                  z muzykoterapii polegają na wyzwalaniu emocji i aktywizowaniu uczuć. Pacjent odbiera bodźce słuchowe, które wyzwalają w nim wrażenia emocjonalne i intelektualne. Terapia muzyką to nie tylko słuchanie, ale też tworzenie muzyki. Osoby biorące udział w zajęciach śpiewają, tańczą i komponują. Często ich twórczość powstaje na skutek improwizacji.

W leczeniu metodą muzykoterapii stosuje się następujące metody:

  • Metoda odreagowująco-wyobrażeniowa – leczenie zaburzeń psychicznych tą metodą pozwala ujawnić patogenne, tłumione emocje, powtórnie je przeżyć i w konsekwencji, uwolnić się od nich, co jest bardzo ważne w leczeniu pacjenta.
  • Metoda komunikatywna – uczy kontaktów z ludźmi. Dzięki tej metodzie pacjent uczy  się nabywać umiejętności porozumiewania się z innymi ludźmi.
  • Metoda kreatywna – nastawiona jest na improwizację, pacjenci uruchamiają inwencję twórczą poprzez swobodna improwizacje instrumentalną, wokalna i ruchową.
  • Metoda relaksacyjna – stosowana w przypadku osób z zaburzeniami lękowymi, pozwala opanować lęk i strach. Ponadto, jest to przeżycie zmysłowe, posiadające cechy relaksacji, autosugestii i antycypacji.
  • Metoda treningowa – wspomaga leczenie terapią behawioralną. Stosuje się tutaj metodę, której zadaniem jest usunięcie napięcia psychofizycznego uczestnika. Wykorzystuje się tutaj rożne warianty treningu autogennego Schultza.


W szkole korzysta się z kilku metod muzykoterapii. Jedną z nich jest metoda problemowo – twórcza, która polega na angażowaniu myślenia i inwencji muzycznej uczniów. Poprzez twórczość rozumiemy złożony proces aktywny, zakładający  równocześnie wykonawstwo i percepcję, w którym działanie twórcze rozumiane jako proces rozwiązywania problemów, jest w przeważającej mierze udziałem samych dzieci. Proces twórczego myślenia, indywidualnego wysiłku i odkrywania najprostszych zasad tworzenia z dźwięków muzyki stanowi wartość największą, ponieważ niejednokrotnie u dziecka odkrywany jest talent. Kolejną metodą jest metoda dobrego startu na którą składają się 3 elementy: element słuchowy, np. piosenka lub wiersz, element wzrokowy, np. wzory graficzne, element motoryczny, np. wykonywanie ruchów w czasie odtwarzania wzorów graficznych, które są połączone z rytmem piosenki lub wiersza.

Celem tej metody jest jednoczesne rozwijanie funkcji wzrokowych, słuchowych, językowych, motorycznych, a także kształtowanie lateralizacji, czyli ustalenie ręki dominującej oraz orientacji w schemacie ciała i przestrzeni. Popularna jest także metoda ekspozycji – umożliwia ona dziecku zetknięcie się z dziełem muzycznym  w sposób jak najbardziej uroczysty, który pozwala mu na pełne przeżycie utworu. Ważne jest, aby utwór muzyczny był dostosowany do możliwości percepcyjnych dziecka pod względem budowy i czasu trwania. Muzyka pozwala wydobyć emocje oraz poprawia nastrój, Ponadto, dostarcza dziecku specyficznych doznań, które bardzo często prowadzą do głębszego zainteresowania się muzyką. Warto również wspomnieć o metodzie Alfreda Tomatisa, francuskiego otolaryngologa  – znanej również jako „trening uwagi słuchowej”, „stymulacja słuchowa” lub „trening audio-psycho-lingwistyczny”. Podstawowym jej celem jest wspomaganie funkcji słuchowej przez co następuje poprawa koncentracji, jakości uczenia się, wspomaganie zdolności językowych, komunikacyjnych, zwiększenie kreatywności, a także poprawa jakości zachowań społecznych. Ww. metoda jest bardzo skuteczna w terapii dzieci  z problemami szkolnymi typu: zaburzenia uwagi, zaburzenia mowy, zaburzenia koncentracji, problemy z  dysleksją. Ćwiczenia według metody Alfreda Tomatisa stymulują centralny system nerwowy w szczególności korę mózgową,. Stanowi ona centrum procesów myślenia. 

 

Dzięki muzykoterapii dziecko łatwiej koncentruje się na nauce, łatwiej koncentruje się na wykonywanych czynnościach, łatwiej określa swoje samopoczucie, a także nastrój, łatwiej  panuje nad swoimi emocjami, lepiej komunikuje się kolegami, nauczycielami, członkami rodziny i społeczności, w której żyje, potrafi dostosować odpowiednią muzykę do przeżywanych emocji. Muzykoterapia, a zatem i muzyka jest ważna w życiu człowieka, bo podczas słuchania muzyki układ nerwowy człowieka się regeneruje i mięśnie rozluźniają. W doborze odpowiedniej muzyki należy kierować się intuicją oraz upodobaniami, a korzyści są ogromne. Muzykoterapia obejmuje „terapię”, której celem jest poprawa niektórych dolegliwości poprzez muzykę. Dzięki muzyce można nawet ukoić „ból fizyczny”, który dotyka człowieka. Złagodzenie bólu za pomocą muzykoterapii może pomóc w zmniejszeniu spożycia wielu leków przeciwbólowych. Ponadto, muzyka ma moc „przenosić ludzi emocjonalnie”, daje człowiekowi ogromną radość, relaksuje go i sprawia, ze człowiek czuje się dobrze. Muzykoterapia to nie tylko słuchanie muzyki, to terapia, która wykorzystuje wszystkie elementy, które ją tworzą, czyli teksty, melodię, rytm, harmonię, ciszę i ciało. Oprócz tego, muzykoterapia, ma zbawienny wpływ na życie każdej jednostki ludzkiej. 

Bibliografia/Netografia:

Podaj maila i otrzymaj magazyn 🙂

Twój magazyn już do Ciebie szybuje... 😉 Sprawdź SPAM!

Dziękuję za rejestrację

Sprawdź również:

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *