Patrycja Dorsz vel Drożdż – mediator rodzinny, coach, trener rozwoju, wykładowca. Właścicielka firmy szkoleniowej SENSIVIA oferującej kursy on line z zakresu komunikacji, budowania szczęśliwych relacji i rozwiązywania konfliktów. Doktorantka prowadząca badania nad sposobami rozwiązywania konfliktów rodzinnych.
Łagodnie, świadomie, bez lęku – o komunikacji z mężczyznami
Wzorce z dzieciństwa, które nieświadomie wywierają wpływ na Twoje relacje
z mężczyznami.
Zastanów się przez chwilę nad relacją pomiędzy Twoimi rodzicami. W jaki sposób ze sobą rozmawiali? Jak rozstrzygali sytuacje sporne? Czy w domu dochodziło do kłótni? Czy w sytuacjach konfliktowych Twoja rodzina jednoczyła się w walce z problemami? Czy zawsze mogłaś spokojnie powiedzieć swoim rodzicom o trudnościach, których doświadczasz? Czy w twoim domu istniało zjawisko “cichych dni”? Czy zdarzało się, że rodzice rozmawiali przy Tobie o problemach? Czy w Twoim domu rodzice, rodzeństwo, inni członkowie rodziny okazywali sobie czułość?
Czy dostrzegasz, że w niektórych sytuacjach zachowujesz się dokładnie tak, jak Twoja mama wobec ojca? A może zachowujesz się zupełnie przeciwnie? Być może Twoje zachowanie przypomina bardziej zachowanie ojca? Czy często słyszysz, że zachowujesz się “tak jak twoja mama” lub inna bliska Ci osoba? Czy masz niekiedy poczucie, że zachowujesz się w sposób, którego nie chcesz?
Energia z domu rodzinnego
Zastanów się przez chwilę jaką energię, związaną ze związkiem, wyniosłaś z rodzinnego domu lub zaobserwowałaś u osób, z którymi spędzałaś w młodości sporo czasu. Ta mentalna energia ma na nas większy wpływ niż możemy się spodziewa. Dzieje się tak dlatego, że mózg dziecka i nastolatka podchodzi do wielu kwestii bezkrytycznie. Budowa mózgu dziecka ma strukturę “gąbczastą”. Oznacza to, iż “przesiąkamy” energią, atmosferą i przekonaniami wśród których dorastamy, nawet, jeśli ich nie rozumiemy. Naukowcy udowodnili, iż nawet małe kilkutygodniowe dziecko odczuwa atmosferę panującą w środowisku rodzinnym – odbiera energię mentalną, ciepło, emocje, serdeczność lub brak bliskości i miłości.
Kody komunikacji zapisane w naszych pierwszych wrażeniach z relacji z innymi ludźmi zostają zapisane w nieświadomości i oddziałują na nasze życie bardzo często zupełnie nieświadomie. Dopiero kiedy odczuwamy, ze pomimo starań w naszych relacjach z innymi coś dzieje się “nie tak” zaczynamy być uważni na schematy myślenia lub postępowania, które często nie są “nasze” i nie są spójne z naszym wewnętrznym już świadomie ukształtowanym systemem wartości. Wiele zależy od tego, na ile w okresie dorastania i dorosłości sami zaczniemy rozwijać własne zdolności poznawcze, korzystać z doświadczeń, wartościowych źródeł informacji lub wsparcia autorytetów w kształtowaniu własnych postaw, przekonań, sposobów postępowania i reagowania w relacjach z innymi. Być może nasi rodzice przekazali nam sporo mądrości lub spotkaliśmy na swojej drodze mentorów, którzy pomogli nam zrozumieć to, czego po raz pierwszy doświadczaliśmy w relacji z płcią przeciwną. A może sami zaczęliśmy poszukiwać zrozumienia zagłębiając się w literaturę lub poszukując wartościowych treści w tym temacie.
Czynniki charakterologiczne, osobowościowe, środowisko w którym się wychowywaliśmy, wzorce przekazywane przez rodziców, najbliższe otoczenie społeczne, a nawet czynniki ekonomiczno-ustrojowe mogą wpłynąć na to, w jaki sposób budujemy związki. Nasze doświadczenia w relacji z mężczyznami mają niebagatelny wpływ na traumy i obawy, które także oddziałują na kolejne relacje i związki.
Dotrzeć do źródła wzorców
Jeśli odkryłaś, że istnieją przekonania, wzorce, zachowania, z którymi się nie identyfikujesz- zapisz je i postaraj się dotrzeć do ich prawdziwego źródła.
Zastanów się czemu służą określone zachowania w Twoim życiu? Czego tak naprawdę pragniesz lub potrzebujesz, kiedy zachowujesz się w określony sposób? Za czym tęsknisz, kiedy mówisz, robisz lub myślisz w ten sposób? Dotrzyj do sedna. Na pewno poczujesz w swoim ciele, że znalazłaś właściwą odpowiedź. Teraz zaopiekuj się tą potrzebą. Zadaj sobie pytanie – w jaki sposób mogę zatroszczyć się o tę potrzebę?
Pomyśl skąd taki sposób postępowania wziął się w Twoim życiu? Gdzie go zobaczyłaś, usłyszałaś, przyswoiłaś? Czy to na pewno jest sposób postępowania, którego chcesz? Jak się czujesz postępując w ten sposób wobec partnera? Jeśli czujesz, że to destruktywne postępowanie nie jest “Twoje” i niszczy Twoje relacje – postaraj się znaleźć własną zdrową strategię zaspokajania potrzeby, której ten sposób działania ma służy
. Nie możesz jednak zająć się wyłącznie samą strategią. Konieczne jest dotarcie do źródła niezaspokojonej potrzeby, która tę strategię uruchamia. Na moich kursach i warsztatach pracuję z kobietami i mężczyznami nad tym, w jaki sposób dotrzeć do swoich najgłębszych potrzeb. Często wywołuje to ogromne wzruszenie, a niekiedy zdziwienie. Gdyż wiele naszych wewnętrznych pragnień schowaliśmy głęboko, nie pozwalając im dojść do głosu dla „dobra związku”. Istnieje wiele praktycznych ćwiczeń i sposobów bezpiecznego docierania do siebie i swoich potrzeb.
Na przykład kobieta, która nieustannie wygłasza pretensje wobec partnera o to, że „znowu przesiaduje na kanapie przed telewizorem”, albo „myśli tylko o sobie” może wyrażać głęboką potrzebę, aby poczuć się ważna, zaopiekowana, obdarzona obecnością ze strony partnera. W tej sytuacji warto wziąć pod uwagę okoliczności oraz sposób komunikowania swoich potrzeb, a także potrzeby partnera. Przeanalizujmy tę sytuację:
Mężczyzna wraca zmęczony do domu z pracy. Jedną z jego niezaspokojonych potrzeb może być potrzeba odpoczynku, odnalezienia wewnętrznej emocjonalnej równowagi, głód lub potrzeba snu.
Czekająca w domu partnerka najprawdopodobniej odczuwa potrzebę bliskości, czułości, poczucia bycia ważną, kochaną i zaopiekowaną przez partnera. Być może różne okoliczności sprawiły, że czekała na chwilę, w której będzie mogła się zwierzyć partnerowi, spędzić z nim czas, przytulić się, poczuć zainteresowanie ze strony mężczyzny. Kiedy po raz kolejny dostrzega, że jej potrzeby schodzą na dalszy plan nieświadomie „atakuje” partnera, próbując zaspokoić swoją potrzebę.
Często w takich sytuacjach mężczyzna zaczyna się broni, również atakując partnerkę lub chroniąc swoją autonomię poprzez obronę swojej męskości. Zaatakowany mężczyzna odbiera często komunikaty krytyki jako zgeneralizowaną ocenę jego osoby: zwykle czuje się beznadziejnym partnerem, który nie spełnia oczekiwań kobiety. To czyni go bezradnym, a bezradność często powoduje agresję lub ucieczkę. Kiedy mężczyzna będzie przybity do muru niemalże pewne jest, że zareaguje oporem. W niektórych sytuacjach po prostu ulegnie w obawie przed kolejnymi atakami lub konsekwencjami, którymi często są „ciche dni” lub brak dostępu do „określonych zasobów”.
Zrealizowanie żądań kobiety przez mężczyznę pod wpływem strachu nie stanowi dla żadnej ze stron źródła satysfakcji. W ostateczności ani ona, ani on nie czują, że ich potrzeby zostały zaspokojone pod wpływem wewnętrznego imperatywu. Frustracja i żal narastają do chwili, kiedy nie dojdzie pomiędzy partnerami do szczerej, otwartej rozmowy o swoich prawdziwych potrzebach.
Komunikacja pełna empatii i zrozumienia
W jaki sposób zatem wyrażać swoje prośby i potrzeby, aby były zrozumiane i zaopiekowane przez każdą ze stron?
Komunikacja jest WYRAZEM potrzeb, a nie celem samym w sobie. Początek komunikacji ma zatem miejsce w głębokiej świadomości swoich pragnień. Świadomość siebie w relacji jest kluczową kwestią, aby odnaleźć drogę porozumienia. Kiedy każda ze stron jest świadoma swoich aktualnych potrzeb, wówczas ma szansę na świadome wyrażanie swoich próśb. Świadomość oznacza również, że jesteśmy gotowi usłyszeć z drugiej strony komunikat, który nie będzie zgodny z naszymi oczekiwaniami. W dojrzałym, świadomym dialogu „NIE” nie oznacza końca, lecz kontynuację rozmowy o swoich potrzebach.
Komunikat „ja”
Jedną z podstawowych zasad konstruktywnej komunikacji jest wyrażanie swoich potrzeb w pierwszej osobie: „Potrzebuję przytulenia”, „Mam poczucie, że wspólna kolacja pozwoliłaby nam spokojnie spędzić razem czas na zakończenie dnia”, „Chciałabym abyśmy darzyli się przytuleniem przed Twoim wyjściem do pracy”. W komunikacie typu „JA” nie ma miejsca na krytykę („Ty nigdy mnie nie przytulasz!”), oskarżenia („Jak zwykle nie pamiętasz o mnie! Tylko praca się liczy”), negowanie potrzeb partnera („Tylko ci twoi koledzy są ważni! Ja już się nie liczę!”), oceny, które często bywają zgeneralizowane i niesprawiedliwe („Jesteś beznadziejnym partnerem!”).
Komunikacja to przestrzeń dialogu, a nie klatka udowadniania swojej racji
Komunikacja, w której wyrażamy nasze potrzeby to przestrzeń otwarta na odmienne spojrzenie na relację. Być może partner odpowie, iż miał ciężki dzień w pracy i wszystko go drażni i nie jest w stanie w obecnym momencie cię przytuli. Jednak chętnie spędzi z tobą miły wieczór lub pójdzie z tobą na spacer po kolacji. Obopólne zrozumienie wzajemnych potrzeb i ograniczeń jest sposobem, aby odnaleźć przestrzeń porozumienia w relacji, w której obie strony pragną zrozumieć nawzajem swoje emocje. Umiejętność spojrzenia oczami partnera pomoże zdystansować się emocjonalnie do odmowy i ujrzeć całą sytuację w całym kontekście. Zamiast REAGOWAĆ możesz przyjrzeć się zarówno własnym emocjom, jak i uczuciom partnera, aby odnaleźć sposoby reagowania w sytuacjach kryzysowych i konfliktowych.
Projektuj z partnerem Wasz styl komunikacji
Aby coś zmienić musisz zastąpić swoje zachowanie nowym, konstruktywnym i zdrowym dla związku postępowaniem. Zaprojektuj je i trenuj. Z uważnością na siebie i partnera kreuj sposoby komunikacji, które służą Waszej relacji.
Kreując nowy sposób komunikowania się i reagowania przyjrzyj się zarówno słowom, jak i sposobom, w jaki je wypowiadasz. Czy w Twoim tonie głosu pojawia się pretensja, żal lub frustracja? Może bywasz atakująca lub agresywna? Albo mówisz tonem uległym i poddańczym? Kiedy już popracujesz nad swoimi przekonaniami, Twój sposób mówienia najprawdopodobniej sam zmieni się w bardziej serdeczny i pełen czułości. Nasze zachowanie odzwierciedla to, co jest w naszym wnętrzu. Kiedy przestajesz powielać szkodliwe schematy często pozbywasz się filtrów przez które patrzyłaś na partnera. Być może zaczniesz dostrzegać w nim coś, co Ci imponuje, doceniać jego męskość lub atrakcyjność. Dzięki temu często zmieniamy sposób, w jaki mówimy ponieważ nie czujemy niewyjaśnionego żalu i nie powtarzamy schematów, które nie mają wiele wspólnego z naszym partnerem.
Praca nad komunikacją zaczyna się wewnątrz
Pamiętaj o tym, że to Ty decydujesz co stawiasz w centrum uwagi – wady i słabości swojego partnera czy jego pozytywne cechy i starania. To na czym się naprawdę skupiasz w relacji znajdzie odzwierciedlenie w Twojej komunikacji. Oczywiście trudne sytuacje i konflikty należy przepracowywa. Jednak jeśli pielęgnujesz w sobie negatywne nastawienie do partnera (w sposób świadomy lub nieświadomy wynikający ze wzorców z przeszłości) będzie ono odczuwalne przez mężczyznę i nie będzie czuł się dobrze w relacji z Tobą. Ostatecznie zacznie unikać rozmów i dyskomfortu, jaki odczuwa w relacji. Konstruktywna komunikacja to także efekt panowania nad własnymi emocjami i umiejętności przejmowania kontroli nad swoimi myślami. Dlatego tak ważne jest, abyś nieustannie miała wgląd w swoje wnętrze i co jakiś czas uczciwie przyjrzała się temu w jaki sposób funkcjonujesz w relacji z partnerem. To, że obecnie zgłębiasz temat czytając ten artykuł – świadczy o tym, iż jesteś świadomą kobietą, która pragnie stawać się coraz lepszą wersją siebie.
Każde doświadczenie niesie mądrość
Jak widzisz komunikacja jest uzewnętrznieniem naszego podejścia do siebie samej, do relacji, związków, partnera lub mężczyzn w ogóle. Nie można pracować nad strategią, kiedy programy w naszej głowie nadal funkcjonują na utrwalonych dotychczas algorytmach. Praca nad związkiem rozpoczyna się i kończy na refleksji. Każdy dzień i każde doświadczenie niesie mądrość, wiedzę o Tobie, partnerze i Waszej relacji. Bądź uważna i zacznij kreować swoje życie według TWOICH wartości! Możesz to robić rozwijając samodzielnie swoje umiejętności interpersonalne poprzez warsztaty i kursy on-line lub korzystając ze wsparcia coacha.
Patrycja Dorsz vel Drożdż
